BLOG: Je eigen werkelijkheid creëren

Ken je de situatie dat je ruzie hebt met iemand en dat je het gevoel hebt dat een gesprek geen zin heeft, omdat je van te voren al weet hoe de ander reageert?

Het slechte nieuws is dat je daar soms zelf aan bijdraagt en het goede nieuws is dat je er iets aan kan doen!

Neem bijvoorbeeld Anton en Clara. Ze zijn inmiddels 25 jaar getrouwd. Anton is op weg naar huis van zijn werk. Hij had een drukke dag en is moe. Hij kijkt er echt naar uit om even rustig de krant te lezen, maar hij is bang dat Clara weer gaat zeuren dat hij geen aandacht voor haar heeft. Thuis aangekomen zegt hij Clara kort gedag, hij vermijdt haar blik en ploft zo snel mogelijk met de krant op de bank. En ja hoor … daar begint het al ….

Het mechanisme dat hierbij een rol speelt noemen we ‘Zelf vervullende profetie’ of in het Engels ‘Selffulfilling prophecy’. Dit is een psychologisch proces dat de waarneming en beleving beïnvloedt. In conflicten spelen dergelijke mechanismen een grote rol, omdat zij vaak aan (verdere) escalatie bijdragen. Dit gebeurt omdat je door deze processen in een vast patroon denkt en onbewust acties onderneemt die jouw mening of gedachte bevestigen.

Het werkt als volgt: je hebt een bepaalde mening of gedachte over een persoon (‘Clara zal wel gaan zeuren’). Je benadert deze persoon op een manier die bij deze mening of gedachte past (kort gedag zeggen, haar blik vermijden en je achter de krant verstoppen). Doordat je de persoon op deze manier benadert reageert hij zoals je al had verwacht (ze begint te zeuren). En dit bevestigt weer jouw gedachte. 

Wat helpt is je bewust te worden van je gedachten en jezelf vragen te stellen als: ‘Wat was mijn rol in deze situatie? Wat heb ik toen gedaan?’ Als Anton dat had gedaan had hij Clara misschien even een knuffel gegeven en gezegd ‘ik ben nu moe en ik wil graag de krant lezen, zullen we daarna even bijpraten?’. En wie weet had Clara dan anders gereageerd.

Een leuk voorbeeld van hoe dit werkt is de film ‘Ellis in Glamourland’, waarin Ellis (gespeeld door Linda de Mol) zich zo gaat gedragen dat ze een miljonair aan de haak kan slaan. Gelukkig werkt dit mechanisme dus ook in positieve zin! 

Ga terug naar het overzicht